x-isini-pulsari

X-ışını atarcaları (gelişerek birleşen atarcalar), birbirinden çok farklı dönme periyoduna sahip olabilen X-ışını kaynaklarıdır. Yörüngesel atarcaların periyotları milisaniyeler mertebesindedir ve açısal momentumları zaman içinde yavaş yavaş azaldığı için dönme hızları düşmektedir. Ancak x-ışını atarcalarının büyük çoğunluğunun dönme hızı artmakta, bazılarının dönme hızı çok az değişikliğe uğramakta, bazılarıysa kararsız bir şekilde hızlanıp yavaşlamaktadır.

Atarcalar arasındaki bu fark yapılarından kaynaklanmaktadır. Yörüngesel atarcaların %99'u manyetik kutuplarından uzaya ışık hızına yakın hızlarda parçacık saçıp çevrelerindeki bulutsuları bu şekilde aydınlatan yalnız gök cisimleridir. Buna karşılık x-ışını atarcaları eşlerden birinin kendini oluşturan maddeyi bir diğerine akıttığı çiftli yıldız sistemlerinde ortaya çıkmaktadır. Madde, genişleyerek büyüyen eşten küçük eşe akarak nötron yıldızının kendini yenilemesine neden olmaktadır. Gözlemlenen x-ışınlarına, büyük eşten küçük nötron yıldızına geçen gazların neden olduğu düşünülmektedir. Devir hızında meydana gelen yükselip alçalmalar ise madde akışına bağlı olarak açısal momentumda meydana gelen değişikliklerden kaynaklanmaktadır.

Kategori:Pulsarlar Atarcası Kategori:Yıldız türleri

Bu makale Creative Commons Attribution-Share-Alike License 3.0 altında yayınlanan
Wikipedia makalesi X ışını pulsarı, materyallerini kullanır.